برنامه جامع برای بهبود عملکرد نظام شرکتهای دولتی چیست؟
نقش شرکتهای دولتی وتاثیر عملکرد آنها بر روند توسعه اقتصادی کشور حائز اهمیت است. افزایش بهره وری کارآیی شرکتهای دولتی موجب افزایش تولید، بالارفتن سطح اشتغال درکشور، کسب ارزخارجی وقرارگرفتن کشور درحلقه رشد وتوسعه اقتصادی می شود.اما بررسی ها نشان می دهد ، عملکرد بیشتر شرکتهای دولتی درکشورهای کمترتوسعه یافته ازجمله کشور ایران بسیارضعیف وناکارا می باشد وغالب کشورهای دولتی زیانده ویا با توجه به هزینه فرصت ازدست رفته از امکانات ومنابعی که دراختیار دارند بطورغیر اقتصادی استفاده می کنند. بهره برداری ضعیف از امکانات ومنابع ، نامناسب بودن روشهای انجام کار، نبودن نیروی انسانی متخصص وماهر بحدلازم وکافی ، تاثیر عوامل برونی بخصوص گروههای سیاسی برفعالیتهای شرکتها ، تغییرات مدیران بدلایل وانگیزه های سیاسی ، روشن نبودن اهداف کیفی وکمی واقع بینانه ، نبودن انگیزه کار برای مدیران وکارکنان ، فقدان دیسیپلین وانضباط لازم درمحیط کار، نداشتن سیستمهای مناسب مدیریتی (برنامه ریزی ، کنترل ، اطلاعاتی ، مالی واداری وپشتیبانی) ، فقدان مدیران با صلاحیت وباتجربه ، نداشتن اختیارات لازم برای مدیران شرکتهای دولتی درامورپرسنلی ، خرید، فروش وقیمت گذاری و... وبالاخره نبودن یک نظام ارزیابی جهت تمیز وشناخت مدیران با صلاحیت از مدیران با عملکرد ضعیف ونبودن نظامی برای تشویق وتنبیه مدیران ازعوامل موثر درکارآئی پائین شرکتهای دولتی بشمار می روند.
حرکت به سمت گزینش مدیران با صلاحیت ومتخصص ، تفویض اختیارات بیشتروتبیین واجرای یک نظام ارتباطی مناسب بین سطوح مختلف تصمیم گیری وطراحی نظام ارزیابی عملکرد شرکتهای دولتی دربهبود وافزایش کارآئی شرکتهای دولتی ودرنتیجه رشد اقتصادی کشور موثر خواهد بود. هربرنامه جامعی که برای بهبود عملکرد نظام شرکتهای دولتی طراحی شود لا اقل باید چهار هدف زیر را دنبال کند:
منطقی ساختن فعالیت شرکتهای دولتی ، به معنی کاهش برخی از فعالیتها وافزایش برخی از فعالیتهای دیگر دولت از دید گاه تاثیرات اقتصادی واجتماعی بودن آن فعالیت برجامعه.
ساده کردن روشهای اداری کاری، روشن ساختن ارتباطات وطراحی سیستمهای تصمیم گیری ونظارت وتبیین حدود وظایف واختیارات اجزاء سیتمهای مذکور.
بهبود سیستمهای عملیاتی درداخل شرکتهای دولتی وایجاد محیطی مناسب که افراد شاغل درآن شرکتها با انگیزه وعلاقه لازم فعالیت نمایند.
بهبود وآموزش منابع نیروی انسانی موجود وبخصوص مدیرانی که سرپرستی چنین شرکتهائی را بر عهده دارند وهمچنین آموزش وجذب نیروهای متخصص دربخشهای برنامه ریزی وپشتیبانی کننده شرکتها.
برگرفته از: توسعه اقتصادی وبرنامه ریزی
نوشته دکتر شهنام طاهری